Kandidaatstelling

Politieke partijen kunnen hun kandidatenlijst en de bijbehorende stukken veelal vóór de dag van kandidaatstelling laten controleren door het centraal stembureau van de gemeente. Dit wordt voorinlevering genoemd. Ook als bij deze voorinlevering blijkt dat alle stukken in orde zijn, moeten partijen de stukken alsnog op de dag van  kandidaatstelling inleveren.

Op de dag van kandidaatstelling moeten politieke partijen hun kandidatenlijst inleveren bij het centraal stembureau van de gemeente. Stukken die partijen ook moeten inleveren zijn (voor zover van toepassing): instemmingsverklaringen en kopieën identiteitsbewijzen van kandidaten, ondersteuningsverklaringen, een bewijs betaling waarborgsom, verklaringen van voorgenomen vestiging, en een machtiging van de partij aan de indiener van de lijst om de naam van de partij boven de lijst te zetten. Het inleveren van de kandidatenlijsten moet tussen 09.00 en 17.00 uur gebeuren.

Het centraal stembureau van de gemeente controleert één dag na de dag van kandidaatstelling in een besloten zitting om 16.00 uur de geldigheid van de kandidatenlijsten, de daarop voorkomende kandidaten en de naam van de partijen boven de lijst. Als blijkt dat er bijvoorbeeld stukken ontbreken, dan wordt een partij (inleveraar) hierover geïnformeerd. Partijen kunnen dergelijke ‘herstelbare verzuimen’ binnen drie dagen in orde maken.

Direct na het onderzoek van de ingeleverde kandidatenlijsten, legt het centraal stembureau van de gemeente de lijsten en eventuele ondersteuningsverklaringen ter inzage, tot een dag nadat de lijsten definitief zijn geworden. Op deze  lijsten staan ook geboortedata van kandidaten. Ook het proces-verbaal (papieren verslag) van de besloten zitting wordt ter inzage gelegd. Na de terinzagelegging worden de ingeleverde kandidatenlijsten en, indien van toepassing, ondersteuningsverklaringen vernietigd. Hiermee wordt voorkomen dat in de toekomst nog persoonlijke gegevens die op de originele kandidatenlijsten en ondersteuningsverklaringen stonden, achterhaald kunnen worden.

Vier dagen na de dag van kandidaatstelling beslist het centraal stembureau van de gemeente in een openbare zitting om 16.00 uur over de geldigheid van de kandidatenlijsten. Ook worden in deze zitting de lijsten genummerd. Het proces-verbaal van deze zitting legt het centraal stembureau ter inzage tot het moment dat de kandidatenlijsten definitief zijn. 

Kiezers en andere belanghebbenden kunnen in beroep gaan bij de Raad van State tegen beslissingen van het centraal stembureau over de geldigheid van de kandidatenlijsten. Er is geen beroep mogelijk tegen beslissingen over de nummering van de kandidatenlijsten. De Raad van State doet maximaal zes dagen later uitspraak.

De kandidatenlijsten zijn definitief als er niet binnen vier dagen beroep is ingesteld bij de Raad van State, of als deze uitspraak heeft gedaan in eventuele beroepszaken. Op deze definitieve lijsten staan geen geboortedata van kandidaten meer. Vervolgens vernietigt het centraal stembureau de ingeleverde kandidatenlijsten en ondersteuningsverklaringen.