Herindelingsverkiezingen
Op woensdag 24 november 2021 vonden er herindelingsverkiezingen plaats in Uden en Landerd (wordt: Maashorst), Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert en Sint Anthonis (wordt: Land van Cuijk), Heerhugowaard en Langedijk (wordt: Dijk en Waard), en in Purmerend en Beemster (wordt: Purmerend). De eerste, vetgedrukte gemeente is steeds de gemeente die de verkiezing organiseerde.

Datum herindeling
De herindelingen gaan in op 1 januari. De verkiezingen worden in het najaar gehouden, een paar maanden voor de datum van herindeling. De gemeente van de fuserende gemeenten met de meeste inwoners organiseert de verkiezingen.
Kiesgerechtigdheid
Inwoners van de ‘fusiegemeenten’ zijn kiesgerechtigd voor de herindelingsverkiezingen als:
- ze 18 jaar of ouder zijn;
- ze op de dag van kandidaatstelling officieel in de gemeente wonen waar herindelingsverkiezingen plaatsvinden;
- ze niet zijn uitgesloten van kiesrecht.
Ook kiezers die niet de Nederlandse nationaliteit hebben, kunnen in bepaalde gevallen stemmen. Zie hier voor meer informatie over stemmen niet-Nederlandse inwoners.
Kiezers kunnen in hun eigen gemeente stemmen of in een van de gemeenten die samen hun nieuwe woongemeente worden.
Doorwerking
Partijen die al een aanduiding hebben geregistreerd voor de verkiezingen van de Tweede Kamer of voor de provinciale staten van de betreffende provincie hoeven dit niet niet opnieuw te doen. Die registraties hebben namelijk 'doorwerking'. De Kiesraad houdt het register van aanduidingen voor de Tweede Kamer bij. De centraal stembureaus van de provincies houden de registers voor aanduidingen op provinciaal niveau bij.
Registratie lokale politieke partijen
Lokale politieke partijen die onder een bepaalde naam - in de wet heet dit: aanduiding - willen deelnemen aan de herindelingsverkiezingen, moeten deze naam laten registreren bij het gemeentelijk centraal stembureau. Dit geldt ook voor lokale partijen die al in de gemeenteraden van de fusiegemeenten zitten. Partijen die een aanduiding willen laten registreren, moeten voldoen aan alle eisen van art. G 3 van de Kieswet.
Als de 'oude' gemeente volgens de herindelingswet niet wordt opgeheven, blijft het register bestaan. Dat is het geval in Purmerend. De namen die al in Purmerend zijn geregistreerd blijven dus gehandhaafd.
Kandidatenlijsten, waarborgsom en ondersteuningsverklaringen
Politieke partijen moeten op de dag van kandidaatstelling hun kandidatenlijst inleveren bij het centraal stembureau. Als bij een gemeentelijke herindeling een nieuwe gemeente ontstaat, moeten alle politieke partijen bij de kandidaatstelling ondersteuningsverklaringen inleveren. Ook moeten in dat geval alle politieke partijen bij de kandidaatstelling een waarborgsom ( € 225,-) betalen. Dit geldt dus ook voor partijen die al landelijk of provinciaal zijn geregistreerd. Dit betekent verder dat alle partijen hooguit 50 kandidaten op hun lijst mogen zetten.
Kiezers kunnen in het gemeentehuis van de organiserende gemeente een ondersteuningsverklaring afleggen (artikel 55, lid 7 van de Wet Arhi). De organiserende gemeente heeft een overzicht van alle geregistreerde kiesgerechtigden van de ‘fusiegemeenten’. Een kiezer mag niet meer dan één ondersteuningsverklaring ondertekenen.
Verkiezingsuitslag
Voor de berekening van de verkiezingsuitslag maken gemeenten gebruik van ondersteunende software verkiezingen 2020 (OSV2020). Deze software ondersteunt stembureaus en politieke partijen bij de kandidaatstelling. Ook ondersteunt de software gemeenten bij de berekening en vaststelling van de uitslag.
Meestal maken de gemeenten al op de avond van de stemming een voorlopige uitslag bekend. Het centraal stembureau van de gemeente stelt een paar dagen later de officiële uitslag vast. Zie Kieswet art. P 20. Dit gebeurt in een openbare zitting.
Meestgestelde vragen herindelingsverkiezingen
-
Q&A Waarom zijn herindelingsverkiezingen niet tegelijk met gewone gemeenteraadsverkiezingen?
Een herindeling gaat altijd in op 1 januari. De verkiezingen worden daarom bijna altijd in het najaar voorafgaand aan de datum ...
-
Q&A Welke gemeenten organiseren de herindelingsgemeenten?
Op woensdag 24 november 2021 vinden er herindelingsverkiezingen plaats in Uden en Landerd (wordt: Maashorst), Boxmeer, Cuijk, ...
-
Q&A Moeten alle partijen bij herindelingsverkiezingen (opnieuw) hun naam registreren?
Partijen die al een aanduiding hebben geregistreerd voor de verkiezingen van de Tweede Kamer of voor de provinciale staten van de ...
-
Q&A Hoe wordt bij een herindelingsverkiezing bepaald welk nummer een partij krijgt op het stembiljet?
-
Q&A Wanneer liggen de ingeleverde kandidatenlijsten van herindelingsverkiezingen ter inzage?
Op 12 oktober, dat is de dag na de dag van kandidaatstelling, controleert het centraal stembureau alle stukken van de ...
-
Q&A Wanneer zijn bij herindelingsverkiezingen de ingeleverde kandidatenlijsten definitief?
Op 12 oktober 2021 (de dag na de dag van kandidaatstelling) controleert het centraal stembureau alle stukken van de ...
-
Q&A Mogen kandidatenlijsten van herindelingsverkiezingen ook alleen in huis-aan-huisbladen worden gepubliceerd?
Nee, gemeenten zijn verplicht om de vastgestelde lijsten uiterlijk 4 dagen voor de stemming bij de kiezers te bezorgen, samen met ...
-
Q&A Wanneer wordt de uitslag van herindelingsverkiezingen bekendgemaakt?
Meestal maakt de gemeente al op de avond van de stemming een voorlopige uitslag bekend. De officiële uitslag wordt pas een paar ...
-
Q&A Staat de verkiezingsuitslag van herindelingsverkiezingen na de bekendmaking door het centraal stembureau definitief vast?
Het centraal stembureau van de gemeente maakt na de verkiezingen de officiële uitslag van de herindelingsverkiezingen bekend. ...
-
Q&A Wanneer treden na herindelingsverkiezingen de zittende raadsleden af?
Na de bekendmaking van de verkiezingsuitslag, treden de raadsleden van de oude gemeenten af. Zij treden officieel af op 31 ...
-
Q&A Wanneer komt de nieuwe gemeenteraad na een herindeling voor het eerst bij elkaar?
De eerste vergadering van de raad van de nieuwe gemeente is op de eerste werkdag na de datum van de herindeling. De herindeling ...