Uitslagen
De uitslagen van de herindelingsverkiezingen vindt u in de databank verkiezingsuitslagen.
Hoe worden de stemmen geteld en hoe wordt de officiële uitslag berekend?
Tellen van de stemmen
Het tellen van de stemmen gaat in een paar stappen. Daarna is er nog een stap: de bekendmaking van de officiële uitslag.
- Het stembureau telt de stemmen die in hun stemlokaal zijn uitgebracht.
- De gemeente telt de stemmen van alle stemlokalen in de gemeente bij elkaar op.
- Het centraal stembureau maakt de officiële uitslag bekend.
Hieronder wordt kort uitgelegd wat er per stap gebeurt.
1. Het stembureau telt de stemmen in het stemlokaal
De stemmen die zijn uitgebracht, worden direct na het sluiten van de stembussen geteld, om 21.00 uur. De stembureauleden tellen de stembiljetten met de hand. Kiezers mogen hierbij aanwezig zijn. De stembureauleden tellen eerst het aantal stemmen per politieke partij. Ze geven de resultaten per partij meteen door aan de gemeente. Zo kunnen de media op de avond van de verkiezingen al een voorlopige uitslag geven. Daarna gaan de stembureauleden door met het tellen van de stemmen per kandidaat. Ongeldige stemmen tellen niet mee. Ook blanco stemmen tellen alleen mee voor de opkomst.
De stembureaus noteren alle resultaten van de tellingen in een verslag, het proces-verbaal. Ook als kiezers tijdens het stemmen of het tellen zaken zien die niet goed gaan, wordt dat in het proces-verbaal genoteerd.
2. De gemeente telt de stemmen van de stembureaus
Alle stembureaus brengen hun papieren proces-verbaal naar hun gemeente. De gemeente telt de uitslagen van alle stembureaus bij elkaar op. Hiervoor gebruiken ze een softwareprogramma. De resultaten noteren ze in een verslag. Ze publiceren alle processen-verbaal van de stembureaus en de uitslagen van de gemeente op de website van de gemeente.
Het gemeentelijk centraal stembureau berekent ook het aantal zetels per partij, de restzetels en welke kandidaten gekozen zijn.
3. Het centraal stembureau maakt de officiële uitslag bekend
De gemeente (het centraal stembureau) maakt alle resultaten bekend in een openbare zitting. Hier wordt bekendgemaakt wat de opkomst van de herindelingsverkiezingen was, hoeveel geldige stemmen zijn uitgebracht, en hoeveel mensen via een volmacht hebben gestemd. Verder maakt het centraal stembureau bekend naar welke partijen de zetels gaan, en naar welke kandidaten. Bezwaren worden in het proces-verbaal van de zitting genoteerd. Meteen na de zitting publiceert de gemeente het proces-verbaal met de verkiezingsuitslagen. Ook zijn die wat later terug te vinden in de Databank verkiezingsuitslagen van de Kiesraad.
Hertellen van de stemmen
Soms blijkt dat er misschien fouten zijn gemaakt bij het tellen. Dat kan bij één stembureau zijn gebeurd of bij meerdere. Het centraal stembureau kan dan besluiten om opnieuw te laten tellen. Ook de (oude) gemeenteraad kan daarna nog besluiten om een hertelling te organiseren.
In een uitzonderlijk geval kan de (oude) gemeenteraad ook beslissen om een herstemming te organiseren. Dan moet een deel van de kiezers opnieuw gaan stemmen, of zelfs alle kiezers.
Als de leden van de nieuwe gemeenteraad eenmaal zijn benoemd, dan staat de uitslag definitief vast.