Factsheet: Zetelverdeling Europees Parlement na brexit

Berekening extra zetels

De drie extra zetels zijn verdeeld als restzetels. Voor de verdeling van de drie extra (rest)zetels is een nieuwe kiesdeler gebruikt. Het totaal aantal uitgebrachte stemmen bij de verkiezing voor het Europees Parlement is nu gedeeld door 29 zetels. Na de verkiezing van 23 mei 2019 werd de kiesdeler berekend op basis van 26 zetels die Nederland op dat moment had in het Europees Parlement.
Omdat voor de berekening van de nieuwe kiesdeler het aantal geldig uitgebrachte stemmen bij de verkiezing van 23 mei 2019 gedeeld wordt door 29, is de nieuwe kiesdeler lager dan de kiesdeler waarmee de eerdere 26 zetels zijn berekend. De nieuwe kiesdeler (189.579) was ongeveer 90% van de oude kiesdeler (211.454) en is alleen gebruikt voor de verdeling van de drie extra (rest)zetels.

Verdeling over partijen

Om in aanmerking te komen voor een van de drie extra (rest)zetels moesten politieke partijen tenminste de nieuwe kiesdeler, op basis van 29 zetels, hebben gehaald. Dit zijn alle partijen die minimaal een zetel kregen na de verkiezing van 23 mei 2019, en de PVV die toen net stemmen tekort kwam voor een zetel, maar op basis van de nieuwe, lagere kiesdeler wel voldoende stemmen behaalde om in aanmerking te komen voor een zetel. Bij de restzetelberekening gaat de eerste restzetel naar de PVV, de tweede naar de VVD en de derde naar Forum voor Democratie.

Verdeling over kandidaten

Na de verdeling van de drie extra (rest)zetels over de partijen, stelde de Kiesraad vast welke kandidaten gekozen zijn. Kandidaten met voldoende voorkeurstemmen kwamen het eerst in aanmerking voor een zetel. Daarna bepaalde de volgorde op de kandidatenlijst wie de zetel kreeg. De voorkeurdrempel voor kandidaten is niet aangepast voor de verdeling van de drie extra zetels. Die blijft 10% van de kiesdeler op basis van 26 zetels (21.145).

Benoeming kandidaten

De Kiesraad benoemde de gekozen kandidaten tijdens de openbare zitting en overhandigde de benoemingsbrieven aan de Tweede Kamer. De voorzitter van de Tweede Kamer geeft de benoemingsbrieven aan de gekozen kandidaten. De kandidaat heeft dan 10 dagen de tijd om te besluiten of hij de benoeming aanneemt.

Toelating

Neemt de kandidaat de benoeming aan dan onderzoekt de commissie voor het onderzoek van de geloofsbrieven van de Tweede Kamer of de kandidaat voldoet aan de regels om als Nederlands lid van het Europees Parlement te worden toegelaten. Zo ja, dan worden de geloofsbrieven van de kandidaat naar de voorzitter van het Europees Parlement gestuurd.
Benoeming als Parlementslid betekent dus niet per definitie dat de kandidaat zitting neemt in het Europees Parlement. De kandidaat kan zelf besluiten de benoeming niet aan te nemen of door de Tweede Kamer niet tot het Parlement worden toegelaten. In dat geval benoemt de Kiesraad binnen 14 dagen de eerstvolgende kandidaat.

Lid Europees Parlement

De datum waarop het lidmaatschap van het Europees Parlement ingaat wordt vastgesteld door het Europees Parlement. Het lidmaatschap loopt tot het einde van de huidige zittingsperiode van het Europees Parlement, gelijk met de Europarlementariërs die op 23 mei 2019 verkozen zijn.

Aantal zetels Europees Parlement

Voor de brexit telde het Europees Parlement 751 zetels inclusief de voorzitter. Groot-Brittannië had 73 zetels in het Europees Parlement, vanaf 1 februari 2020 vervielen die zetels. 27 van die zetels zijn herverdeeld over een aantal lidstaten die relatief ondervertegenwoordigd waren in het Europees Parlement. De overige 46 zetels zijn gereserveerd voor mogelijke uitbreidingen in de toekomst.

Extra zetels andere landen

Niet alleen Nederland krijgt door de brexit een aantal exta zetels. De 27 zetels worden over in totaal over 14 landen verdeeld: Frankrijk (+5), Spanje (+5), Italië (+3), Nederland (+3), Ierland (+2), Zweden (+1), Oostenrijk (+1), Denemarken (+1), Finland (+1), Slowakije (+1), Kroatië (+1), Estland (+1), Polen (+1) en Roemenië (+1).
Geen enkele lidstaat verliest zetels.