Kiesgerechtigdheid
De voorwaarden om te mogen stemmen (het actief kiesrecht) voor de verkiezing van het Europees Parlement zijn:
- de kiezer heeft de Nederlandse nationaliteit óf de nationaliteit van een andere lidstaat van de Europese Unie,
- de kiezer is 18 jaar of ouder en is niet uitgesloten van het kiesrecht.
Zie ook de aanvullende vereisten voor niet-Nederlandse inwoners.
Passief kiesrecht
Het passief kiesrecht is het recht om gekozen te worden. De voorwaarden voor het passief kiesrecht zijn hetzelfde als voor het actief kiesrecht, behalve dat de toetsdatum voor de leeftijd (18 jaar) de dag van toelating tot het Europees parlement is en niet de dag van kandidaatstelling. Dus iemand hoeft nog geen 18 te zijn om op een lijst te staan en gekozen te worden, maar kan pas daadwerkelijk lid worden van het Europees Parlement als de kandidaat 18 is en er een zetel bij de betreffende partij vrij komt.
Zie Kieswet art. Y 4.
Wettelijke basis kiesrecht
Het algemeen kiesrecht is als grondrecht in de Grondwet opgenomen. Zie Grondwet art. 4. De verdere uitwerking van het kiesrecht voor het Europees Parlement staat in Kieswet art. Y2 - Y 4 en het daarop gebaseerde Kiesbesluit.
Registratie kiesgerechtigheid
Gemeenten houden in de Basisregistratie Personen (BRP) bij welke inwoners wel en niet kiesgerechtigd zijn. Vanwege privacy is deze registratie niet openbaar. Wel kan iedereen informatie opvragen bij de gemeente over zijn eigen registratie als kiezer. Zie Kieswet art. D 1 en Kieswet art. D5 .
Kiezers in het buitenland moeten zich registreren
Nederlandse kiezers in het buitenland worden niet automatisch geregistreerd als kiesgerechtigden. Zij moeten (eenmalig) een schriftelijk verzoek indienen om als kiesgerechtigde geregistreerd te worden.
Nederlanders die in een andere lidstaat van de Europese Unie (EU) wonen, kunnen alleen deelnemen aan de Europees Parlementsverkiezing in Nederland als zij hebben verklaard niet in een ander EU-land aan de verkiezing deel te nemen. Zie Kieswet art. Y 6.