Noodzaak tot investering in vernieuwing verkiezingsproces

De Kiesraad heeft samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, VNG en NVVB een verkiezingsagenda opgesteld. De verkiezingsagenda is vandaag door demissionair Minister Ollongren (BZK) samen met haar evaluatie van de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen naar de Kamer gestuurd. Daarin onderschrijft zij de noodzaak om te investeren in vernieuwing en onderhoud van het verkiezingsproces.

Beeld: ©Kiesraad / Phil Nijhuis

In de verkiezingsagenda staan maatregelen die in de komende jaren nodig zijn voor de verdere ontwikkeling en vernieuwing van het verkiezingsproces. De maatregelen moeten de transparantie, controleerbaarheid en toegankelijkheid van het verkiezingsproces verder versterken. Ook is er meer aandacht nodig voor de uitvoerbaarheid in de organisatie van verkiezingen.

Noodzaak maatregelen

In Nederland is het vertrouwen in vrije en eerlijke verkiezingen groot. De kwaliteit van het verkiezingsproces is het fundament voor dat vertrouwen. Recente ontwikkelingen buiten Nederland laten zien dat jarenlang succes van een verkiezingsproces vertrouwen niet zomaar garandeert. In ons land gehouden verkiezingen hebben daarnaast laten zien dat de uitvoering van het verkiezingsproces onder druk staat. De termijnen in het verkiezingsproces zijn krap, stembiljetten onhanteerbaar en door de noodzakelijke waarborgen in het verkiezingsproces is er veel druk op de uitvoering. Onderhoud aan het stelstel is een noodzakelijke investering in de toekomst van het verkiezingsproces. Om de kwaliteit van dat proces toekomstsbestendig te bewaken en bevorderen.

Uitvoering maatregelen

In de verkiezingsagenda zijn onder andere maatregelen opgenomen die de Kiesraad als belangrijke aandachtspunten heeft benoemd in zijn recente evaluatie van de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen: verbetering van het hele proces van kandidaatstelling tot de vaststelling van de uitslag. Grotere transparantie, en meer mogelijkheden om eventuele fouten in het telproces te onderzoeken en te herstellen. De verkiezingsagenda bevat maatregelen die deels al in gang zijn gezet, zoals een nieuwe procedure voor het vaststellen van de uitslag en een nieuw beter hanteerbaar stembiljet dat op termijn elektronisch telbaar is. Voor de uitvoering van de maatregelen is randvoorwaardelijk dat deze van voldoende, structurele dekking kunnen worden voorzien.

Rol Kiesraad

Ter bevordering van de kwaliteit in het verkiezingsproces wordt ook de rol van de Kiesraad verzwaard. De Kiesraad krijgt in de komende jaren steeds meer een centrale, richtinggevende en beoordelende rol in de uitslagvaststelling, inzet van digitale middelen en organisatie van de verkiezingen. Daarmee zal de Kiesraad als verkiezingsautoriteit in de toekomst in staat blijven om een belangrijke bijdrage te leveren aan het vertrouwen van het verkiezingsproces.