Lager opkomstpercentage verkiezingen na gemeentelijke herindeling

Het opkomstpercentage bij gemeenteraadsverkiezingen is in grotere gemeenten lager dan in kleinere. Dat betekent dat gemeentelijke herindelingen, die leiden tot een grotere omvang van een gemeente, nadelig zijn voor de opkomst. Dat concludeert het Centraal Planbureau na onderzoek dat in opdracht van de minister van Binnenlandse Zaken werd uitgevoerd.

Beeld: Hans Moolenaar Mediatheek Rijksoverheid

Het opkomstpercentage gaat na een herindeling of fusie gemiddeld met 2,5 procent omlaag. Vooral in gemeenten die sterk in omvang groeien na een herindeling of fusie is dit effect sterk en blijft dit effect aanwezig tot wel 7 volgende gemeenteraadsverkiezingen.

Effect bij Tweede Kamerverkiezingen

Gemeentelijke herindelingen hebben nauwelijks effect op het opkomstpercentage bij Tweede Kamerverkiezingen. In gemeenten die opnieuw zijn ingedeeld of gefuseerd, ten opzichte van gemeenten waar dat niet is gebeurd, is de opkomst met 0,8 procent gedaald.

Aantal gemeenten en herindelingen

Sinds 1 januari 2014 heeft Nederland 403 gemeenten. Drie decennia geleden bestond Nederland nog uit 774 gemeenten. In de periode 1981-2010 is in Nederland een relatief groot aantal gemeenten opnieuw ingedeeld. Van de 431 gemeenten die in 2010 bestonden, zijn er volgens CBS-cijfers sinds 1981 187 ontstaan als gevolg van herindeling. Op woensdag 19 november 2014 vinden 6 herindelingsverkiezingen plaats voor de gemeenteraden van de nieuwe gemeenten Alkmaar, Nissewaard, Groesbeek en Krimpenerwaard en de gemeenten 's-Hertogenbosch en Oss.