Wijziging Kieswet naar aanleiding van evaluatieadvies Kiesraad
Eerder heeft de Kiesraad een evaluatie-advies over de Tweede Kamerverkiezing van 12 september uitgebracht. De voorstellen uit dit advies zijn goeddeels overgenomen door minister Plasterk. Dit blijkt uit de 2e nota van wijziging met betrekking tot het bij de Tweede Kamer liggende wetsvoorstel tot wijziging van de Kieswet.
De belangrijkste wijzigingen betreffen: het verlichten van werkzaamheden van stembureaus, noteren van het aantal volmachtstemmen, verruiming van de mogelijkheid stemmen per brief vanuit het buitenland en verruiming termijn ondersteuningsverklaringen.
Verlichting werkzaamheden stembureaus
In navolging van de Kiesraad stelt minister Plasterk voor om nu nog verplichte tellingen die niet noodzakelijk zijn voor het berekenen van de uitslag te laten vervallen. Stembureauleden en tellers kunnen zich voortaan primair focussen op de telling van de stembiljetten die worden aangetroffen in de stembus. Deze vereenvoudiging van het telproces zal een aanzienlijke verlichting van de werkzaamheden van de stembureau betekenen. Ook het invullen van het proces-verbaal van de stembureaus wordt hierdoor een stuk eenvoudiger.
De volgende (context)tellingen worden geschrapt:
- het aantal stembiljetten voor iedere gemeente (artikel J 21);
- het aantal stembiljetten voor ieder stembureau (artikel J 22);
- de telling van de beginvoorraad van de stembiljetten (artikel J 23);
- het aantal kiezers dat niet tot de stemming is toegelaten (artikel J 25, tiende lid);
- het aantal niet echte of ongeldige stempassen (artikel J 25, tiende lid);
- het aantal uitgereikte stembiljetten (artikel J 25, 10e lid, en N 1, 1e lid, onderdeel b);
- het aantal retourenveloppen dat door de burgemeester ter zijde wordt gelegd (artikel M 8, derde lid);
- het aantal kiezers dat zich heeft aangemeld (artikel N 1, eerste lid, onderdeel a);
- het aantal teruggegeven stembiljetten (artikel N 1, eerste lid, onderdeel d);
- het aantal niet gebruikte stembiljetten (artikel N 1, eerste lid, onderdeel e).
Noteren van aantal volmachtstemmen
De Kiesraad had voorgesteld om het aantal volmachtstemmen voortaan te laten noteren door stembureaus, gemeenten, hoofdstembureaus en centrale stembureaus. Ook dit voorstel van de Kiesraad heeft minister Plasterk overgenomen.
Verruiming mogelijkheid stemmen per brief vanuit het buitenland
Artikel M 1 van de Kieswet schrijft voor welke kiezers vanuit het buitenland per brief mogen stemmen. Kiezers die in het buitenland wonen mogen dit, maar onder bepaalde omstandigheden ook kiezers die nog wel in Nederland staan ingeschreven in de GBA, maar die dan alleen wanneer zij voor beroep of werkzaamheden langdurig in het buitenland verblijven. De Kiesraad had voorgesteld deze beperking te schrappen. Ook dit voorstel neemt minister Plasterk over, zodat ook kiezers die om andere redenen in het buitenland verblijven, bijv. voor studie of vakantie, voortaan desgewenst per brief kunnen stemmen.
Verruiming tijd voor het ondersteunen van nieuwe partijen
Het voorstel van de Kiesraad om de termijn voor het afleggen van een ondersteuningsverklaring door een kiezer met een week te verlengen tot twee weken, is eveneens overgenomen. Datzelfde geldt ook voor het voorstel van de Raad om het aantal door nieuwe partijen te overleggen ondersteuningsverklaringen voor kieskring 20 (Bonaire) te verlagen van ten minste dertig naar ten minste tien.