Advies over wetsvoorstel BES-eilanden
De Kiesraad heeft advies uitgebracht over een wetsvoorstel om de Kieswet te wijzigen in verband met de nieuwe staatsrechtelijke positie van de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba (de BES-eilanden) binnen Nederland. Op hoofdlijnen onderschrijft de Kiesraad het wetsvoorstel, waarin is gekozen voor een integrale toepassing van de Kieswet op de BES-eilanden. Dit uitgangspunt wordt ondersteund, gelet op het belang van een uniform verloop van de verkiezingen binnen het Koninkrijk.
De Kiesraad stemt in met de keuze om de BES-eilanden voor de Eerste en Tweede Kamerverkiezingen (samen) een eigen kieskring te laten zijn, hoewel hieraan de nodige consequenties zijn verbonden als het gaat om de uitvoering van de verkiezingen. Bijvoorbeeld bij de procedure van de kandidaatstelling en de procedure volgend op de stemming.
Keuzen
De Kiesraad plaatst enkele kanttekeningen bij de in het wetsvoorstel gemaakte keuzen en benadrukt het belang van heldere en uitgebreide voorlichting richting de kiesgerechtigden over de voorgestelde wijzigingen. Daarnaast vraagt de Kiesraad aandacht voor de registratie van aanduidingen van politieke groeperingen voor de verkiezingen van de eilandsraden. De Kiesraad adviseert een regeling te treffen voor de mogelijke samenloop van aanduidingen op centraal en lokaal niveau. Verder ziet de Kiesraad geen aanleiding om, zoals wordt voorgesteld, een voor de BES-eilanden afwijkende regeling te treffen voor het stemmen bij volmacht. Ook adviseert de Kiesraad om de verkiezingen van de leden van de Tweede Kamer en het Europees Parlement op de BES-eilanden een dag eerder te laten plaatsvinden dan in het Europese deel van Nederland.
Staatkundige hervorming
De voorgestelde wijziging van de Kieswet hangt samen met een staatkundige hervorming van het Koninkrijk. Curaçao en Sint Maarten worden landen binnen het Koninkrijk. De Bovenwindse Eilanden Bonaire, Saba en Sint Eustatius worden 'bijzondere gemeenten' van Nederland. De bewoners van deze eilanden krijgen daarmee kiesrecht voor de leden van de Tweede en Eerste Kamer. Eerder was al voorzien in kiesrecht voor het Europees Parlement voor alle Nederlanders die op de Nederlandse Antillen en Aruba wonen.