Soorten stembureaus
In de meeste stembureaus kunnen kiezers stemmen van 7.30 tot 21.00 uur, op een vaste locatie. Daarna eindigt de stemming en worden de stemmen geteld. Gemeenten kunnen ook andere stembureaus instellen: bijzondere stembureaus, mobiele stembureaus of (onder voorbehoud voor de komende verkiezingen) stembureaus met beperkte toegang. De gemeenten maakt bekend waar en wanneer kiezers kunnen stemmen.
Bijzonder stembureau
Een bijzonder stembureau heeft afwijkende openingstijden. Ze gaan op de dag van stemming bijvoorbeeld eerder open dan 7.30 uur, of juist later. En ze kunnen eerder sluiten dan 21.00 uur. Bijvoorbeeld bij een stembureau in een winkelcentrum dat om 18.00 uur dichtgaat. Het tellen van de stemmen gebeurt in het stemlokaal, maar kan ook op een andere locatie gebeuren.
Zie Kieswet art. J 1.
Mobiel stembureau
Een mobiel stembureau is op de dag van stemming op meerdere locaties actief. Bijvoorbeeld in een bus die van locatie naar locatie rijdt. Tussen het vervoer in wordt de stembus verzegeld. Het tellen van de stemmen gebeurt op een locatie die daarvoor is aangewezen, bijvoorbeeld het gemeentehuis.
Zie Kieswet art. J 4a.
Stembureau met beperkte toegang
Gemeenten kunnen bij de komende verkiezingen ook stembureaus instellen met beperkte toegang, vanwege de risico’s van de Covid-19 pandemie. Dat kan bijvoorbeeld nodig zijn voor op plaatsen waar extra bescherming gewenst is, bijvoorbeeld in verzorgingshuizen. Hier kunnen alleen de kiezers stemmen die er wonen of werken. Omdat het voor andere kiezers dan niet mogelijk is om toe te zien op de gang van zaken, is er in deze stembureaus een onafhankelijke waarnemer aanwezig.
Zie Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 art. 4.
Alternatieve tellocatie
Sommige stemlokalen zijn geschikt om te stemmen, maar te klein voor het tellen van de stemmen. In die gevallen kunnen gemeenten bij de komende verkiezing een alternatieve tellocatie aanwijzen. Het stembureau verzegelt dan de stembus, stelt het aantal kiezers vast dat gestemd heeft, en gaat dan naar de aangewezen tellocatie. Deze procedure geldt ook voor gevallen waarin bijzondere of mobiele stembureaus op een andere locatie tellen.
Zie Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 art. 6.
Zie Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 art. 18-23.
Mengvormen stembureaus
De verschillende varianten kunnen soms samen voorkomen. Het onderstaande schema geeft al de varianten weer voor mengvormen van stembureaus, die kunnen worden ingesteld op basis van de Kieswet en de Tijdelijke Wet.
| Stembureaus | Regulier | Bijzonder | Mobiel |
|---|---|---|---|
| Kieswet |
Geopend van 7:30-21 uur voor kiezers uit de gemeente. De zitting is voor alle kiezers openbaar. De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal. Art. J 1, lid 2 Kieswet |
Met afwijkende openingstijden bestemd voor kiezers uit de gemeente. Minimaal acht uur aaneengesloten open De zitting is voor alle kiezers openbaar. De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal of, indien nodig, om 21 uur op een alternatieve locatie. Art. J 1, lid 3-5 Kieswet |
Doet verschillende locaties aan en is bestemd voor kiezers uit de gemeente. De zitting is voor alle kiezers openbaar. De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal of, indien nodig, om 21 uur op een alternatieve locatie. Art. J 1, lid 4 Kieswet |
| Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 |
Geopend van 7:30-21 uur voor kiezers uit de gemeente. De zitting is voor alle kiezers openbaar. Om 21 uur verplaatst het stembureau zich naar een alternatieve tellocatie waarna de telling daar begint. Art. J 1, lid 2 Kieswet |
Met afwijkende openingstijden bestemd voor kiezers met toegang tot de locatie. Een waarnemer houdt toezicht De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal of, indien nodig, om 21 uur op een alternatieve locatie. Art. J 1, lid 3-4 Kieswet |
Doet verschillende locaties aan en is bestemd voor kiezers met toegang tot de locatie. Een waarnemer houdt toezicht De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal of, indien nodig, om 21 uur op een alternatieve locatie. Art. J 1, lid 4 Kieswet |