Soorten stembureaus
Meestal zijn stembureaus gevestigd op een locatie waar kiezers van 7.30 tot 21.00 uur kunnen stemmen. Daarna eindigt de stemming en worden de stemmen geteld. Gemeenten kunnen op basis van de wet echter ook andere stembureaus instellen: bijzondere stembureaus, mobiele stembureaus of (voor de komende verkiezingen) stembureaus met beperkte toegang. Gemeenten moeten minstens twee weken voor de stemming bekendmaken op welke plaatsen en tijdstippen de stembureaus te vinden zijn.

Bijzonder stembureau
Een bijzonder stembureau heeft afwijkende openingstijden. Ze gaan op de dag van stemming eerder of later dan 7.30 uur open of sluiten eerder dan 21 uur. Bijvoorbeeld als een stembureau wordt ingesteld in een winkelcentrum dat om 18 uur de deuren sluit. Een verkorte openingstijd is dan mogelijk. Wel moet een bijzonder stembureau ten minste acht uur aaneengesloten open zijn. Het tellen van de stemmen gebeurt in het stemlokaal, maar kan ook op een andere locatie gebeuren. In dat geval moet het stembureau eerder sluiten, zodat de telling toch om 21 uur kan starten.
Zie Kieswet art. J 1.
Mobiel stembureau
Een mobiel stembureau is op de dag van stemming op meerdere locaties actief. De stembureauleden en de verkiezingsmaterialen verplaatsen zich dan en houden zitting op locatie of bijvoorbeeld in een bus die van locatie naar locatie rijdt. Tussen het vervoer in wordt de stembus verzegeld. Het tellen van de stemmen gebeurt op een locatie die daarvoor is aangewezen, bijvoorbeeld het gemeentehuis, en moet exact om 21.00 uur beginnen.
Zie Kieswet art. J 4a.
Stembureau met beperkte toegang
Vanwege de risico’s van de Covid-19 pandemie kunnen gemeenten bij de komende verkiezing stembureaus instellen met beperkte toegang. Dat kan bijvoorbeeld handig zijn voor stemlokalen op plaatsen waar extra bescherming gewenst is, bijvoorbeeld in verzorgingshuizen. Hier kan dan alleen worden gestemd door de kiezers die rechtmatig op die locatie mogen verblijven. Omdat het voor andere kiezers dan niet mogelijk is om op de gang van zaken toe te zien, is er in deze stembureaus een onafhankelijke waarnemer aanwezig.
Zie Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 art. 4.
Alternatieve tellocatie
Omdat sommige stemlokalen wel voldoen als stemlocatie maar te klein zijn om voldoende afstand te houden tijdens de telling, kunnen gemeenten bij de komende verkiezing een alternatieve tellocatie aanwijzen. Het stembureau verzegelt dan de stembus, stelt het aantal kiezers vast dat gestemd heeft, en gaat vervolgens naar de aangewezen tellocatie. Deze procedure geldt ook voor gevallen waarin bijzondere of mobiele stembureaus op een andere locatie tellen.
Zie Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 art. 6.
Zie Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 art. 18-23.
Mengvormen stembureaus
De verschillende varianten kunnen soms samen voorkomen. Het onderstaande schema geeft al de varianten weer voor mengvormen van stembureaus, die kunnen worden ingesteld op basis van de Kieswet en de Tijdelijke Wet.
Stembureaus | Regulier | Bijzonder | Mobiel |
---|---|---|---|
Kieswet |
Geopend van 7:30-21 uur voor kiezers uit de gemeente. De zitting is voor alle kiezers openbaar. De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal. Art. J 1, lid 2 Kieswet |
Met afwijkende openingstijden bestemd voor kiezers uit de gemeente. Minimaal acht uur aaneengesloten open De zitting is voor alle kiezers openbaar. De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal of, indien nodig, om 21 uur op een alternatieve locatie. Art. J 1, lid 3-5 Kieswet |
Doet verschillende locaties aan en is bestemd voor kiezers uit de gemeente. De zitting is voor alle kiezers openbaar. De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal of, indien nodig, om 21 uur op een alternatieve locatie. Art. J 1, lid 4 Kieswet |
Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 |
Geopend van 7:30-21 uur voor kiezers uit de gemeente. De zitting is voor alle kiezers openbaar. Om 21 uur verplaatst het stembureau zich naar een alternatieve tellocatie waarna de telling daar begint. Art. J 1, lid 2 Kieswet |
Met afwijkende openingstijden bestemd voor kiezers met toegang tot de locatie. Een waarnemer houdt toezicht De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal of, indien nodig, om 21 uur op een alternatieve locatie. Art. J 1, lid 3-4 Kieswet |
Doet verschillende locaties aan en is bestemd voor kiezers met toegang tot de locatie. Een waarnemer houdt toezicht De telling vindt om 21 uur plaats in het stemlokaal of, indien nodig, om 21 uur op een alternatieve locatie. Art. J 1, lid 4 Kieswet |