Ondersteunende software verkiezingen (OSV2020)
De Kiesraad levert een softwareprogramma ter ondersteuning van het verkiezingsproces, OSV2020. Het programma OSV2020 ondersteunt politieke partijen bij het opstellen van de kandidatenlijsten, en gemeenten, hoofdstembureaus en centraal stembureau bij het optellen van verkiezingsuitslagen. Het centraal stembureau (de Kiesraad) onderzoekt de kandidatenlijsten en berekent de verkiezingsuitslag met behulp van OSV2020.
Programmaonderdelen OSV2020
Het programma OSV2020 wordt gebruikt door politieke partijen, gemeenten en het centraal stembureau. Er zijn drie programmaonderdelen van OSV2020:
- Voor politieke partijen: OSV2020-PP: Politieke partij, het programmaonderdeel voor politieke partijen om kandidatenlijsten op te stellen en de benodigde documenten aan te maken.
- Voor het centraal stembureau: OSV2020-KS: Kandidaatstelling, het programmaonderdeel voor het centraal stembureau om de kandidatenlijsten te onderzoeken en vast te stellen.
- Voor gemeentelijk stembureaus, hoofdstembureaus en centraal stembureau: OSV2020-U: Uitslagvaststelling, het programmaonderdeel voor gemeenten en het hoofd- en centraal stembureau om de uitslagen op te tellen en de zetelverdeling te berekenen.
Ontwikkeling software Abacus
De Kiesraad ontwikkelt een nieuw softwareprogramma voor de berekening van de uitslag van de verkiezingen: Abacus, software voor verkiezingsuitslagen en zetelverdeling. Het programma telt uitslagen bij elkaar op en berekent de zetelverdeling. Abacus vervangt de module Uitslagvaststelling van het programma Ondersteunende Software Verkiezingen (OSV2020) dat sinds 2020 wordt gebruikt.
Abacus?
Een abacus is een telraam met kralen die, afhankelijk van het type abacus, heen en weer geschoven kunnen worden in horizontale of verticale richting, om sommen en andere wiskundige berekeningen mee uit te voeren. Het is een transparante en eenvoudige manier om berekeningen uit te voeren en past daardoor goed bij de waarborgen die we aan het verkiezingsproces stellen. Een betrouwbaar rekenhulpmiddel dat al eeuwen wordt gebruikt.
Papieren proces is leidend
Na afloop van verkiezingen worden in de stembureaus de stembiljetten met de hand geteld en de uitkomsten vastgelegd in een proces-verbaal. Vervolgens tellen gemeentelijke stembureaus, hoofdstembureaus en het centraal stembureau de uitslagen van de stembureaus digitaal bij elkaar op. Hierbij zal Abacus worden gebruikt, met als doel een zorgvuldige invoer en correcte optelling. De optellingen en de zetelverdeling die met de programmatuur worden gegenereerd, worden handmatig gecontroleerd, aan de hand van controleprotocollen die de Kiesraad opstelt.
Ontwikkeling
De software wordt ontworpen en gebouwd door de Kiesraad zelf, in nauwe samenspraak met gebruikers, met name mensen bij gemeenten, waterschappen en het openbaar lichaam op de eilanden.
Zoals gebruikelijk bij de Rijksoverheid, is de software open source. De ontwikkeling is te volgen via onze Github pagina -> Abacus repo