Meer gemeenten kiezen voor centrale telling van stemmen
55 procent van de gemeenten kiest bij de komende Tweede Kamerverkiezing voor een centrale telling van de stemmen. Dat betekent dat ze op verkiezingsavond alleen de stemmen op de lijsten tellen en de volgende dag op kandidaatsniveau. Een minderheid van de gemeenten, 45 procent, kiest nog altijd voor het decentraal tellen. Hierbij worden op verkiezingsavond de stembiljetten zowel op lijst- als op kandidaatsniveau geteld. Dat blijkt uit een inventarisatie door de Kiesraad.
Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten en waterschappen in maart 2023 koos nog zo’n 40% van de gemeenten voor centraal tellen en 60% voor decentraal tellen. Het aantal gemeenten dat kiest voor centraal tellen neemt dus toe. Vooral grotere gemeenten kiezen vaker voor centraal tellen.
De toename van het aantal gemeenten dat kiest voor centrale stemopneming sluit aan bij het advies van de Kiesraad om centrale stemopneming te overwegen, zoals opgenomen in het evaluatieadvies van de Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen van 2023.
Wetgeving
Het is aan gemeenten hoe zij het telproces na verkiezingen organiseren. De stembureaus zijn op de avond van de stemming volgens de wet verplicht tot het tellen van zowel het aantal toegelaten kiezers als het uitvoeren van de telling van de stemmen op lijst- en/of kandidaatsniveau.
Centrale stemopneming
Kiest de gemeente voor centrale stemopneming (CSO) dan worden op verkiezingsavond de stemmen alleen op lijstniveau geteld. De volgende dag worden alle stemmen centraal geteld, zowel op lijst- als kandidaatsniveau. De uitkomsten daarvan worden vergeleken met de voorlopige telling op lijstniveau van de dag ervoor.
Decentrale stemopneming
Bij decentrale stemopneming (DSO) wordt door het stembureau op de verkiezingsavond zowel op lijst- als kandidaatsniveau geteld. Vervolgens wordt de volgende dag gecontroleerd op eventuele verschillen of vermeende fouten in de telling van woensdagavond. De stemmen van de betreffende stembureaus worden herteld.
De definitieve uitslag van de Tweede Kamerverkiezing van 22 november wordt op 1 december vastgesteld door de Kiesraad.
Onderliggende cijfers
- 188 gemeenten hebben de Kiesraad laten weten een centrale telling te doen (55 procent van de gemeenten).
- 154 gemeenten en 3 openbare lichamen (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) doen een decentrale telling (45 procent van de gemeenten).
Meer informatie
Over centraal en decentraal tellen, met afwegingskader voor gemeenten van de Kiesraad.