Afscheid van voorzitter en 2 leden Kiesraad

De Kiesraad heeft op 21 december met een mini-symposium, afscheid genomen van zijn voorzitter Henk Kummeling. Kummeling was twaalf jaar voorzitter, en daarmee heeft hij zijn maximale zittingstermijn volgemaakt. Ook is afscheid genomen van de leden Monique Leyenaar en Jan te Veldhuis, die eveneens twaalf jaar verbonden waren aan de Kiesraad. Kummeling heeft op het symposium het eerste exemplaar in ontvangst genomen van de publicatie 'Honderd Jaar Kiesraad'.

Beeld: ©Kiesraad / Phil Nijhuis
Henk Kummeling en Trudy Blokdijk

Kummeling zei tot slot van het symposium dat het vertrouwen in het verkiezingsproces in Nederland gelukkig groot is. Hij signaleerde echter een zeker risico dat het ‘explosief mengsel’ van wantrouwen in instituties ook het vertrouwen in het verkiezingsproces zou kunnen aantasten.

Vertrouwen

Kummeling was bij zijn aantreden in 2005 de jongste voorzitter in de geschiedenis van de Kiesraad, zo valt te lezen in de publicatie 'Honderd Jaar Kiesraad'. In het boekje staan biografische schetsen van de veertien voorzitters die de Kiesraad sinds 1917 hebben geleid. Daarnaast beschrijft Ron de Jong in zijn bijdrage het opereren van de Kiesraad gedurende die honderd jaar, in (on)afhankelijkheid tussen ministerie en politiek. Edward Brüheim schetst in zijn bijdrage over de Kiesraad in internationaal perspectief dat de Kiesraad met name sinds 2007 steeds meer oog heeft voor internationale electorale normen. 

Lof

Op het symposium was er veel lof voor Henk Kummeling, die de Kiesraad in deze twaalf jaar volgens de sprekers meer dan uitstekend heeft geleid, zeer (des)kundig, maar ook zeer benaderbaar en aimabel, als voorzitter iedereen veel ruimte gevend, en toch steeds en op een zeldzame uitzondering na succesvol aansturend op consensus. Spreker Thom de Graaf, die Kummeling destijds nog heeft benoemd, roemde ook de rust van Kummeling: ‘Hoe woeliger de baren, hoe rustiger Henk.’

Verkiezingsautoriteit

In zijn bijdrage op het symposium brak Thom de Graaf een lans voor het omdopen van de Kiesraad tot Verkiezingsautoriteit. Deze naam doet volgens hem meer recht aan de status en verbreding van taken van de Kiesraad over de jaren.  Daarbij toonde hij zich een voorstander van verdere uitbreiding van taken, zoals het toezicht op de financiering van politieke partijen. Hij bepleitte een herijking van taken met betrekking tot verkiezingen tussen de Kiesraad en ministerie van BZK. Deze laatste zou zich meer op beleid en wetgeving moeten concentreren. 

Internationale context

Ben Vermeulen ging in zijn bijdrage in op verkiezingen in internationaal perspectief. Hij vertelde hoe lastig het blijkt om op internationaal niveau concrete standaarden voor het verkiezingsproces uit te werken. Daarbij kunnen ‘oude democratieën’, zoals Nederland, er niet meer vanuit gaan dat zij hun electorale proces per se beter hebben geregeld dan nieuwe democratieën. Vermeulen verwees o.a. naar Oostenrijk, waar de presidentsverkiezingen dit jaar tot twee keer de mist in gingen.