Kiesraad adviseert over eisen software berekening verkiezingsuitslag

De Kiesraad geeft de voorkeur aan centrale vaststelling van de specificatie van de wet- en regelgeving voor software waarmee de verkiezingsuitslag wordt berekend. Verder vindt de Raad het onwenselijk dat een niet nader bepaalde instantie deze specificatie toetst, omdat deze instantie zo bepaalt hoe de regels rond de vaststelling van de uitslag geïnterpreteerd moeten worden. Wel is de Raad voorstander van een toetsing om te bepalen of de software aan de wet- en regelgeving voldoet. Dit valt te lezen in het advies dat de Kiesraad uitbracht aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

De Kiesraad wijst er op dat de voorschriften voor het gebruik van software om de verkiezingsuitslag te berekenen, zoals beschreven in het Kiesbesluit en in de voorgestelde regeling, niet allemaal goed aansluiten bij de praktijk. Software waarmee centraal stembureaus de verkiezingsuitslag kunnen vaststellen, wordt nu bijvoorbeeld ontwikkeld door de Kiesraad. In de regelgeving staat daarentegen dat ieder centraal stembureau software ontwikkelt op basis van door hem opgestelde specificatie van de geldende wet- en regelgeving.

Ook staat in de regelgeving dat een onafhankelijke instantie deze specificatie toetst. De Raad vindt deze toetsing onwenselijk, omdat het een bevoegdheid is van het centraal stembureau om de regels rond de vaststelling van de uitslag toe te passen en zo nodig te interpreteren. Vanwege een uniforme uitleg van de Kieswet ziet de Raad grote voordelen in het centraal vaststellen van een specificatie van de wet- en regelgeving door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties of door de Kiesraad. De Raad is voorstander van de (tweede) toetsing die wordt voorgeschreven om te bepalen of de software aan de eisen voldoet.

Eisen aan de software

De voorgestelde wijziging van de Kiesregeling leidt op een aantal punten tot extra uitvoeringskosten, onder andere door de verschillende eisen waaraan de software moet voldoen. Zo wordt het gebruik van zogenoemde PKI-certificaten vereist voor alle elektronische communicatie van of naar andere software. Verder moeten centraal stembureaus als zij software laten ontwikkelen, dit ook laten doen voor besturingssystemen die zij zelf niet gebruiken. De Kiesraad is van oordeel dat er minder vergaande (en kostbare) maatregelen zijn die de authenticiteit van de gegevens en bruikbaarheid van de software in voldoende mate waarborgen, zeker zolang het gebruik van software ondersteunend aan het papieren proces blijft.