Kiesraad bepleit modernisering Kieswet

De Kieswet is deels verouderd, onduidelijk en niet-consistent en bevat enkele onnodige belemmeringen voor een efficiënt verloop van het verkiezingsproces. Verder biedt de wet geen adequaat antwoord op een aantal actuele vraagstukken, zoals de vraag of het maken van een 'stemselfie' in het stemlokaal is toegestaan. Dat concludeert de Kiesraad in zijn advies aan de minister voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over een gehele wijziging van de Kieswet. Minister Plasterk had de Kiesraad gevraagd hierover te adviseren, na sterke aandrang vanuit de Eerste Kamer.

Beeld: ©Teun Berserik

De Raad doet voorstellen om de Kieswet leesbaarder te maken en het verkiezingsproces efficiënter te laten verlopen. Door de inzet van digitale hulpmiddelen kunnen politieke partijen kandidatenlijsten bijvoorbeeld elektronisch indienen en hoeft het hoofdstembureau niet langer betrokken te worden bij de berekening van de verkiezingsuitslag. Daarnaast kan het ondersteunen van kandidatenlijsten — nu verplicht op het gemeentehuis —volgens de Raad efficiënter. Ook bij de inzet van digitale hulpmiddelen dient overigens de betrouwbaarheid van het verkiezingsproces te allen tijde gewaarborgd te zijn. 

Structuur en leesbaarheid

Om misverstanden te voorkomen, is het van belang dat de Kieswet inzichtelijker gestructureerd wordt. De Raad vindt dat de Kieswet een algemeen deel moet krijgen, dat voor alle in de Kieswet geregelde verkiezingen geldt, en bijzondere delen voor elke verkiezing afzonderlijk. Daarnaast kan de formulering hier en daar beter aansluiten op het gewone spraakgebruik en de terminologie in andere wetten.

Hertelling van stemmen

Een ander onderdeel dat volgens de Raad dringend aan herziening toe is, is de regeling met betrekking tot hertelling van stemmen. De huidige regels roepen vragen op en zijn bij grootschalige hertellingen niet goed uitvoerbaar. De Kiesraad adviseert daarom om hertellingen voortaan altijd decentraal te laten plaatsvinden.

Strafbepalingen

De Kiesraad gaat in zijn advies niet in op de strafbepalingen die in de huidige Kieswet zijn opgenomen (zoals 'ronselen van volmachten'), maar merkt op met een onderzoek hiernaar bezig te zijn, dat later dit jaar wordt afgerond.