Aandachtspunten herindelingsverkiezingen

Op 24 november vinden er in een aantal gemeenten herindelingsverkiezingen plaats. De gang van zaken rond deze verkiezingen is niet op alle punten gelijk aan die van reguliere gemeenteraadsverkiezingen. Er zijn afwijkende regels met betrekking tot registratie van aanduidingen, het overleggen van ondersteuningsverklaringen, het betalen van waarborgsommen en de nummering van de lijsten.

Beeld: ©Teun Berserik

Registratie

Plaatselijke partijen dienen zich opnieuw te laten registreren onder overlegging van de notariële akte en het bewijs van inschrijving in het verenigingsregister van de Kamer van Koophandel. Ook zullen zij voor de registratie een waarborgsom moeten betalen. Er is immers sprake van een nieuwe gemeente waarin nog geen enkele partij zitting heeft. Partijen die al een aanduiding bij de Kiesraad hebben laten registreren kunnen met die aanduiding deelnemen op grond van doorwerking. Zij hoeven zich dan niet (opnieuw) te laten registreren. Een overzicht van alle bij de Kiesraad geregistreerde aanduidingen (en de bijbehorende gemachtigden) vindt u hier.

Ondersteuningsverklaringen en waarborgsom bij kandidaatstelling

Bij een gemeentelijke herindeling ontstaat een nieuwe gemeente. Op grond daarvan moeten bij de kandidaatstelling alle politieke partijen - dus ook de reeds landelijk geregistreerde partijen -  ondersteuningsverklaringen overleggen. Tevens dienen zij voor de kandidaatstelling opnieuw een waarborgsom te betalen. Om dit niet te hoeven doen zou een partij bij de laatstgehouden verkiezing voor het desbetreffende vertegenwoordigend orgaan minstens één zetel hebben behaald. Hier is echter bij een herindelingsverkiezing, waar een nieuwe gemeente ontstaat, geen sprake van.

Nummering

Ook de nummering van de kandidatenlijsten is bij herindelingsverkiezingen afwijkend. Eerst wordt de lijsten van de partijen genummerd die reeds zitting hebben in de gemeenteraad van de organiserende gemeente. Dit gebeurt in volgorde van het aantal bij de laatstgehouden verkiezingen behaalde stemmen. Vervolgens wordt de nummering voor de overige partijen door loting bepaald. Is er sprake van een samenvoeging van lijsten dan kan dit alleen van invloed zijn op de nummering als de samenvoegende groeperingen bij de vorige verkiezingen in de organiserende gemeente één zetel hebben gehaald. De stemaantallen van die partijen mogen dan worden samengeteld. Dit geldt niet indien er sprake is van samenvoeging van een  groepering van de organiserende gemeente met een partij van een andere bij de herindeling betrokken gemeente. In dat geval mag alleen het aantal behaalde stemmen van de partij uit de organiserende gemeente worden meegeteld.

Nieuwe of zelfde partij

Heeft een partij die samengaat met een of meerdere partijen van de andere samen te voegen gemeenten, samen met deze partijen een nieuwe oprichtingsakte op laten maken dan is er sprake van een nieuwe partij. Deze laatste telt niet mee bij de voorkeursnummering. Worden alleen de statuten gewijzigd, dan is er geen sprake van een nieuwe partij en telt de partij wel mee voor de voorkeursnummering. Ook wanneer alleen de aanduiding wordt aangepast, is er nog sprake van dezelfde partij.