Kunnen mensen met een verstandelijke beperking worden geholpen in het stemlokaal?
Kiesgerechtigden met een verstandelijke beperking kunnen uitleg krijgen in het stemlokaal, maar hebben geen recht op assistentie in het stemhokje. Zij moeten dus zelfstandig hun stembiljet invullen.
Hulp in het stemhokje alleen bij lichamelijke beperking
Aan mensen met een verstandelijke beperking kan uitleg worden gegeven, buiten het stemhokje, over het gebruik van het stembiljet. Dit kan zowel door een begeleider als door een stembureaulid gebeuren. Uitleg wordt dan gegeven in alle openheid zodat dit kan worden waargenomen door de in het stembureau aanwezige kiezers. Er bestaat ook een website, hoewerktstemmen.nl, waar eenvoudige uitleg gegeven wordt over stemmen.
Geen hulp in het stemhokje
Alleen als het stembureau blijkt dat een kiesgerechtigde wegens zijn lichamelijke gesteldheid hulp nodig heeft bij het invullen van het stembiljet, mag het hem toestaan zich in het stemhokje te laten assisteren. Het gaat hierbij om lichamelijke beperkingen die het de kiesgerechtigde onmogelijk maken zelfstandig een geldige stem uit te brengen. Denk bijvoorbeeld aan een motorische of visuele handicap. Zie artikel J 28 van de Kieswet. Een dergelijke voorziening biedt de wet niet voor kiesgerechtigden met een verstandelijke beperking of psychische stoornis.
VN Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
Nederland is partij bij het Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, maar heeft een interpretatieve verklaring afgelegd bij artikel 29 van dit verdrag. Daarin staat dat Nederland die bepaling zo leest, dat alle personen met een handicap recht hebben op assistentie in het stemlokaal, maar alleen personen met een fysieke handicap recht hebben op assistentie in het stemhokje.