Jaarverslag Kiesraad 2014
In 2014 vonden reguliere verkiezingen plaats voor de gemeenteraden en voor de Nederlandse leden van het Europees Parlement. Daarnaast waren er gemeentelijke herindelingsverkiezingen in Alkmaar, Nissewaard, Groesbeek, Krimpenerwaard, 's-Hertogenbosch en Oss. De Kiesraad bracht in dit jaar 10 adviezen uit. Een deel van de adviezen ging over de waterschapsverkiezingen die onder de werking van de Kieswet zijn gebracht. Ook werd een reactie uitgebracht op het rapport ‘Elke stem telt – Elektronisch stemmen en tellen’ van de Commissie-Van Beek. Meer over de activiteiten van de Kiesraad in dit jaar valt te lezen in zijn jaarverslag over 2014.
Voorafgaand en tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart bood de Kiesraad informatie aan en ondersteuning van gemeenten, politieke partijen, kiezers en niet te vergeten de media. Bij de Europees Parlementsverkiezing was de Kiesraad centraal stembureau en daarmee verantwoordelijk voor de registratie van partijnamen, de kandidaatstelling en het vaststellen van de verkiezingsuitslag. Voor het eerst registreerde de Kiesraad bij de verkiezing voor het Europees Parlement ook logo’s van partijen voor gebruik op het stembiljet voor kiezers in het buitenland.
10 adviezen
De Kiesraad bracht 10 adviezen uit in 2014. Het Advies Ontwerpbesluit tot wijziging van het Kiesbesluit en het Waterschapsbesluit voor het combineren van de waterschapsverkiezingen met de provinciale statenverkiezingen is uitgebracht aan de minister van Infrastructuur en Milieu. Alle andere adviezen, onder andere over een integrale wijziging van de Kieswet en over de Tijdelijke experimentenregeling centrale stemopneming, zijn uitgebracht aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
De Kiesraad heeft twee spontane adviezen uitgebracht, namelijk zijn reactie op het rapport van de Commissie-Van Beek – ‘Elke Stem Telt - Elektronisch stemmen en tellen’ – en het advies naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen en de Europees Parlementsverkiezing. In dit laatste advies adviseerde de Raad het maken van een stemfie - een foto die de kiezer van zichzelf maakt met daarop tevens zichtbaar zijn of haar ingevulde stembiljet - te verbieden (Eén lid van de Raad nam een afwijkend standpunt in). In reactie op het advies heeft de minister van BZK aangegeven het stemgeheim één van de belangrijkste waarborgen van het verkiezingsproces te vinden, maar geen voorstander te zijn van een stemfieverbod. Wel zullen eventuele ontwikkelingen in de praktijk kritisch worden gevolgd.
Raadgevend referendum
Het jaar 2014 stond voor de Kiesraad voor een belangrijk deel in het teken van voorbereiding op de inwerkingtreding van de Wet raadgevend referendum. Als de wet in werking treedt, naar verwachting juli 2015, kunnen kiesgerechtigden een verzoek voor een referendum indienen over nieuw aangenomen wetgeving. De uitvoering van de wet ligt voor een belangrijk deel bij de Kiesraad, in zijn functie van centraal stembureau. Zo oordeelt de Kiesraad over de ingediende verzoeken en stelt de uitslag van raadgevende referenda vast.