Provinciale Staten

Verkiezingen voor de Provinciale Staten vinden eens in de vier jaar plaats. De volgende verkiezingen voor de Provinciale Staten staan gepland voor maart 2027. De laatste verkiezingen voor de Provinciale Staten vonden plaats op 15 maart 2023.

Beeld: ©Paul de Kler

Het aantal leden van de Provinciale Staten is afhankelijk van het aantal inwoners van een provincie. Als provincie met de minste inwoners heeft Zeeland 39 statenleden, terwijl in de Zuid-Hollandse staten 55 volksvertegenwoordigers plaatsnemen. Het aantal zetels wordt gebaseerd op de inwoneraantallen op 1 januari van het jaar voorafgaand aan de Provinciale Statenverkiezingen.

Het overzicht van het totale aantal Statenzetels was in 2019 als volgt:

Provincie Drenthe 41
Provincie Flevoland 41
Provincie Fryslân 43
Provincie Gelderland 55
Provincie Groningen 43
Provincie Limburg 47
Provincie Noord-Brabant 55
Provincie Noord-Holland 55
Provincie Overijssel 47
Provincie Utrecht 49
Provincie Zeeland 39
Provincie Zuid-Holland 55

Zie artikel 8 van de Provinciewet voor de samenhang tussen het inwoneraantal van een provincie en het aantal Statenzetels per provincie.

Provinciaal bestuur in het kort

In iedere provincie worden burgers vertegenwoordigd in het bestuur. Dit gebeurt via de Provinciale Staten.

De Staten controleert het dagelijks bestuur van de provincie: het college van Gedeputeerde Staten. Dit college wordt benoemd door de Provinciale Staten.

De vergaderingen van zowel de Provinciale Staten als het dagelijks bestuur worden voorgezeten door de commissaris van de Koning. De commissaris van de Koning wordt door de landelijke regering benoemd voor een periode van zes jaar.

De machtsverdeling binnen het provinciaal bestuur kan worden vergeleken met het landsbestuur. De Provinciale Staten zijn dan vergelijkbaar met de Tweede Kamer, terwijl het college van Gedeputeerde Staten enigszins lijkt op het kabinet.

Kiezen leden Eerste Kamer

Leden van de Provinciale Staten kiezen, samen met de leden van de kiescolleges, de Eerste Kamer. De Eerste Kamerverkiezingen worden twee á drie maanden na de Provinciale Statenverkiezingen georganiseerd.

Niet elk Statenlid heeft een even zware stem. Dat zou ook niet logisch zijn, want de provincies verschillen in inwonertal. De zogenaamde stemwaarde van ieder Statenlid hangt af van het aantal inwoners van de provincie die zij vertegenwoordigen. De inwoneraantallen die hierbij worden gebruikt, zijn de provinciale bevolkingsaantallen op 1 januari van het jaar waarin de Eerste Kamerverkiezing plaatsvindt.